علائم زردی نوزاد چیست؟

علائم زردی نوزاد چیست؟ علائم زردی نوزادان چگونه باید رصد و شناسایی شود؟ بهترین و آسان‌ترین راه‌های شناسایی زردی نوزاد توسط والدین درمنزل چیست؟ زردی نوزاد یکی از بیماری‌های شایعی است که اغلب نوزادان در روزهای ابتدایی تولد به آن مبتلا می‌شوند. این بیماری که نشانه‌ی اصلی آن زرد شدن رنگ پوست است، به دلیل افزایش غلظت بیلی روبین در خون نوزاد رخ می‌دهد. در این مقاله سعی بر آن داریم که بیش‌تر درباره‌ی تشخیص علائم زردی نوزاد صحبت کنیم؛ لطفا تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

 

برای اجاره دستگاه زردی نوزاد در منزل می‌توانید با کارشناسان و متخصصان زردی نوزاد در ارتباط باشید.

 

زردی نوزاد چیست؟

زردی نوزاد (neonatal jaundice) یکی از شایع‌ترین وضعیت‌ها در میان نوزادان تازه متولد شده است و همانطور که پیش‌تر گفتیم یکی از علائم اصلی آن، زرد شدن پوست است. علائم زردی نوزاد معمولا 2 الی 3 روز بعد از تولد نوزاد بروز می‌کند و در صورتی که اقدام درمانی خاصی انجام نگیرد؛ معمولا تا رسیدن نوزاد به 2 هفتگی به صورت خود به خودی درمان برطرف می‌شود. 

گفته شده از هر 10 نوزاد، 6 نوزاد دچار زردی می‌شوند؛ همچنین از هر 10 نوزاد زودرس، احتمال دارد 8 نوزاد به زردی مبتلا شوند. اما از هر 20 نوزاد، سطح بیلی‌روبین تنها در یک نوزاد به اندازه‌ای بالا می‌رود، که نیاز به درمان پیدا می‌کند.  در نوزادان زودرس که احتمال بروز زردی در آن‌ها بیش‌تر است، شاید این مشکل 5 تا 7 روز بعد از تولد بروز کند و حتی تا 3 هفته‌ هم ادامه داشته باشد.

به‌علاوه، نوزادانی که شیر مادر می‌خورند ممکن است به مدت طولانی‌تری (به دلیل زردی ناشی از شیر مادر)، علائم زردی را حتی تا 3 ماه داشته باشند.

 

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: زردی ناشی از شیر مادر چیست و چند نوع دارد و چگونه آغاز می‌شود؟ 

 

تشخیص زردی توسط والدین نوزاد امکان پذیر است؛ در مراحل اولیه پدر و مادر‌ها آن را تشخیص می‌دهند و با شکایت زرد شدن پوست نوزاد به پزشک مراجعه می‌کنند. در مرحله دوم پزشک متخصص تشخیص ایکتر یا زردی برای نوزاد می‌دهد و پس از آن اقدامات لازم برای درمان اتفاق خواهد افتاد.

علائم زردی نوزاد

همانطور که قبلا اشاره کردیم زردی معمولا 3 روز بعد از تولد بروز می‌کند و تا 2 هفتگی، برطرف خواهد شد. اولین نشانه‌ی زردی در نوزاد، زرد شدن سفیدی چشمان او است؛ اگر بخواهیم دقیق‌تر توضیح دهیم مخاط چشمان نوزاد (عضو سفید رنگ چشم) به رنگ زرد دیده می‌شود و هرچه عدد و رنج زردی بالاتر رود، علائم زردی در او بیش‌تر خواهد شد.

در ادامه رنگ پوست او کمی به رنگ زرد متمایل می‌شود. زردی پوست معمولا از سر و صورت شروع می‌شود و معمولا از نوک بینی نمود پیدا می‌کند و کم کم به گونه‌ها می‌رسد. در این حالت زردی نوزاد شما افزایش پیدا کرده است؛ اما نگران نباشید زیرا این به معنی زردی شدید نیست. تا زمانی که زردی در گونه و بینی و چشم‌ها باشد، همچنان خفیف محسوب می‌شود. در ادامه زرد شدن پوست نوزاد در قسمت گردن و قفسه سینه اتفاق می‌افتد؛ که در این حالت احتمالا زردی نوزاد به عدد پانزده رسیده است. این بدان معنی است که زردی نوزاد از رنج خفیف گذشته است و در حالت متوسط قرار دارد.

در برخی مواقع ممکن است شاهد این باشیم علائم زردی به قفسه‌ی سینه و روی شکم، گسترش یافته؛ همچنین در برخی از آن‌ها زردی به دست و پاها نیز می‌رسد. در این شرایط احتمالا زردی از عدد ١٨ بالاتر است و نوزاد میلی به خوردن شیر ندارد؛ در واقع توان مکیدن سینه مادر را ندارد. ضمنا علائم بی‌حالی در او دیده می‌شود و کم‌تر گریه می‌کند؛ اگر پوست را با انگشت فشار دهید، زردی پوست بیشتر خودش را نشان می‌دهد.

این مشکل می‌تواند در جاهای دیگر بدن نیز خودش را نشان دهد؛ به طور کلی بروز علائم زردی در این بخش‌ها بیش‌تر است که عبارتند از:

• کف پاها
• کف دستان
• درون دهان
• در سفیده‌ی چشمان

یک نوزاد دارای زردی ممکن است علائم زیر را نیز نشان دهد:

• خواب‌آلود بودن
• عدم افزایش وزن
• بی‌اشتها بودن یا غذا نخوردن
• به سختی از خواب بیدار شدن
• ادرار زرد تیره (ادرار نوزاد تازه متولد شده باید بی‌رنگ باشد)
• مدفوع کم رنگ (مدفوع نوزاد تازه متولد شده باید زرد یا نارنجی باشد)

 

در سایت Mayo Clinic می‌‌توانید به مقاله‌ی علائم زردی نوزاد دسترسی داشته باشید.

 

علت زردی نوزاد

یکی از دلایل زردی نوزادان ازدیاد بیلی‌ روبین در خون است، این وضعیت هایپربیلی‌روبینمی (hyperbilirubinemia) نامیده می‌شود. بیلی‌روبین رنگدانه‌ی زرد است که به‌ دلیل پاره شدن گلبول‌های قرمز در طحال ایجاد می‌شود. این ماده از طریق جریان خون به کبد می‌رسد و کبد آن را به ترکیبی تبدیل می‌کند که از طریق صفرا به درون دستگاه گوارش و در نهایت دفع می‌کند. در صورتی که مقدار بیلی‌روبین در خون بسیار زیاد باشد، کبد توانایی دفع تمام آن را ندارد؛ در نتیجه، زردی ایجاد می‌شود.

زردی در نوزادان تازه متولد شده به دلیل کبد نابالغ و میزان بالای بیلی روبین در جریان خون، بسیار شایع می‌باشد؛ اما معمولا شیوه‌های درمان آن، با رعایت یکسری نکات در تغذیه‌ی مادران شیرده آسان است. بسیاری معتقدند زردی نوزاد به خودی خود یک بیماری نبوده چرا که اندام کبد در نوزادان تازه متولد شده نارس است و بنابراین توانایی متابولیزه کردن بیلی روبین اضافی را که ناشی از تجزیه‌ی گلبول‌های قرمز خون می‌باشد؛ ندارد.

 

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: دلایل زردی نوزاد تازه متولد شده چیست؟

 

دلیل شایع بودن زردی در نوزادان این است که تراکم گلبول‌های قرمز در خون نوزادان زیاد است. از آنجایی که کبد نوزاد به خوبی تکامل نیافته و به طور کامل توانایی دفع موثر بیلی روبین را ندارد؛ در این شرایط غلظت بیلی‌روبین در خون نوزادان می‌تواند به دو برابر غلظت آن در خون بزرگسالان برسد.

زمانی که کودک به دو هفتگی می‌رسد، غلظت بیلی‌روبین در خون او کاهش می‌یابد و کبدش کامل‌تر می‌شود. در نتیجه، زردی تا دو هفتگی تقریبا به طور کامل برطرف می‌شود. به عبارت دیگر معمولا زردی بدون نیاز به هیچ اقدام درمانی، خود به خود بهبود پیدا می‌کند.  در تعداد کمی از موارد، ممکن است دلیل زردی یک بیماری باشد؛ اگر علائم زردی ظرف ۲۴ ساعت بعد از تولد بروز کند، احتمال بیمار بودن نوزاد بالاتر می‌رود.

 

در سایت Better Health Channel  می‌توانید اطلاعات تکمیلی در این باره بخوانید.

تشخیص چشمی زردی نوزاد

به خاطر داشته باشید تشخیص قطعی و مورد اطمینان زردی، فقط و فقط از طریق آزمایش امکان پذیر است و بهتر است به ارزیابی چشم اکتفا نشود؛ بنابراین تشخیص چشمی فقط می‌تواند معیار تشخیصی برای شروع زردی باشد. لازم است قبل از شروع و بعد از پایان درمان زردی نوزاد با دستگاه فتوتراپی، نسبت به چک کردن درجه زردی نوزاد با روش‌های دقیق و قابل اطمینان اقدام کنید. در حین درمان هم باید این آزمایش تکرار شود؛ تا از سیر نزولی یا صعودی بودن درجه زردی نوزاد مطمئن شوید.

انجام تست بیلی روبین به منطور تشخیص زردی نوزاد، از طریق نمونه خون از کف پای نوزاد یا بدون خونگیری توسط دستگاه بیلی چک ممکن است.

 

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: آزمایش زردی بدون خونگیری

 

 

فتوتراپی و درمان زردی نوزاد

زردی نوزاد در درجات شدیدتر به درمان‌های قطعی و موثر نیاز دارد؛ فتوتراپی یک روش درمانی بسیار رایج است که از نور برای تجزیه بیلی روبین در بدن نوزاد استفاده می‌کند. حین انجام فتوتراپی، نوزاد در حالی که فقط پوشک و عینک محافظ مخصوص به چشم دارد، روی تخت مخصوص زیر نور طیف آبی قرار می گیرد؛ همچنین ممکن است یک پتوی فیبر نوری زیر نوزاد قرار گیرد.

در چنین حالتی یادتان باشد به محض استفاده یک روز از دستگاه مجدد آزمایش دهید تا عدد زردی به دقت بررسی شود و اگر سیر نزولی داشت درمان در منزل را ادامه دهید تا به عدد مورد نظر که زیر ده هست برسد.

 

پیشنهاد می‌کنم این مطلب را مطالعه کنید: رابطه پرتو فتوتراپی و بیلی روبین

 

کلام آخر

زردی نوزادان وضعیتی است که بسیاری معتقدند به خودی خود یک بیماری نیست؛ چرا که اندام کبد در نوزادان تازه متولد شده نارس است و بنابراین توانایی متابولیزه کردن بیلی روبین اضافی را که ناشی از تجزیه‌ی گلبول‌های قرمز خون می‌باشد؛ در روزهای ابتدایی پس از تولد ندارد.

در این دوران باید نسبت به علائم این حالت آشنا باشیم و نکات ذکر شده در مقاله را به جا آوریم؛ نهایتا وضعیت زردی نوزاد تا سن دو هفتگی و بعد از تکامل اندام کبد در آن‌ها بهبود می‌یابد.